ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ & ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ Τα Χριστούγεννα είναι μια περίοδος ιδιαίτερα γιορτινή για την Κρήτη. Στην Κρήτη, όπως και στα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας το Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει ξεχωριστή θέση σε κάθε σπίτι. Αυτό το έθιμο δεν υπήρχε στο παρελθόν στην Κρήτη, αλλά ήρθε με το κύμα της παγκοσμιοποίησης από τη δύση. Την Πρωτοχρονιά, το έθιμο της βασιλόπιτας κρατάει από τα αρχέγονα χρόνια. Την παραμονή, με την αλλαγή του χρόνου, κάθε σπίτι κόβει τη βασιλόπιτα, η οποία κρύβει ένα φλουρί. Το πρώτο κομμάτι θεωρείται του Χριστού, το δεύτερο του σπιτιού και τα υπόλοιπα των παρευρισκόμενων. Σε όποιον τύχει το φλουρί, εκείνος παίρνει δώρα και είναι ο τυχερός της χρονιάς. Το έθιμο της ζύμης στην Κρήτη Σε χωριά της επαρχίας στην Κρήτη, τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων βάζανε λίγη κοινή ζύμη σ’ ένα πιάτο και κάποια στιγμή, ενώ βεγγερίζανε (ξενυχτούσαν συζητώντας) περιμένοντας, η ζύμη ανέβαινε και γινόταν προζύμι. Τότε, κατά την πίστη των ανθρώπων, ήταν η ώρα που γεννάται ο Χριστός (ο Χριστός γεννάται κι ανασταίνεται κάθε χρόνο, γιατί για την Εκκλησία ο χρόνος έχει άλλους συμβολισμούς). CHRISTMAS & NEW YEAR Christmas is a particularly festive time for Crete. In Crete, as in the rest of Greece, the Christmas tree has a special place in every home. This custom did not exist in the past in Crete, but came with the wave of globalization from the west. On New Year's, the custom of king pie has been around since ancient times. On the eve, with the change of time, each house cuts the king cake, which hides a flower. The first piece is considered to be Christ's, the second to the house and the rest to those present. Whoever gets lucky gets gifts and is the lucky person of the year. The custom of dough in Crete In rural villages in Crete, on the night of Christmas Eve, they put some common dough on a plate and at some point, while they were eating (staying up all night talking) while waiting, the dough rose and became sourdough. Then, according to people's belief, it was the time when Christ was born (Christ is born and resurrected every year, because for the Church, time has other symbols).

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ Τα Θεοφάνεια είναι μια μεγάλη εορτή του Χριστιανισμού, σε ανάμνηση της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο (ή Βαπτιστή). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου, που ξεκινά με τα Χριστούγεννα. Λέγεται, επίσης, Επιφάνια και Φώτα. Το όνομα της εορτής προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας, που σύμφωνα με τις Γραφές συνέβη κατά τη Βάπτιση του Ιησού. Όταν ο Ιησούς έγινε 30 ετών βαπτίστηκε στον Ιορδάνη Ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Τη στιγμή της Βάπτισης, κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα ακούσθηκε φωνή εξ ουρανού που έλεγε: «Ούτος εστί ο Υιός του Θεού ο αγαπητός, δια του οποίου ευδόκησε ο Θεός να σώσει τους αμαρτωλούς» Δύο είναι οι κυριότερες τελετές των Θεοφανείων: Ο Μέγας Αγιασμός, που λαμβάνει χώρα εντός των Εκκλησιών. Η Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, που ακολουθεί τον Μεγάλο Αγιασμό. Ο Σταυρός καταδύεται σε θαλάσσιο χώρο εντός λιμένων, σε όχθες ποταμών ή λιμνών, κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου. Η εκδήλωση αυτή στη χώρα μας έχει και πολιτικό χαρακτήρα, καθώς παρίστανται οι Αρχές της κάθε περιοχής. Παρόμοιες τελετές γίνονται σε όλους τους νομούς της χώρας. EPIPHANY Epiphany is a major Christian holiday, commemorating the Baptism of Jesus Christ in the Jordan River by Saint John the Forerunner (or Baptist). Celebrated every year on January 6th, it is the third and last feast of the Twelve Days, which begins with Christmas. Also called Surfaces and Lights. The name of the holiday comes from the manifestation of the three persons of the Holy Trinity, which according to the Scriptures happened during the Baptism of Jesus. When Jesus was 30 years old, he was baptized in the Jordan River by John the Baptist. At the moment of Baptism, the Holy Spirit descended from heaven in the form of a dove on Jesus and at the same time a voice was heard from heaven saying: "This is the beloved Son of God, through whom it pleased God to save sinners" There are two main rites of the Epiphany: The Great Consecration, which takes place inside the Churches. The Immersion of the Holy Cross, which follows the Great Consecration. The Cross dives into a sea area within ports, on the banks of rivers or lakes, in imitation of the Baptism of the God-Man. This event in our country also has a political character, as the Authorities of each region are present. Similar ceremonies are held in all prefectures of the country.

ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ Η Καθαρά Δευτέρα είναι μια γιορτή της χριστιανικής Ορθοδοξίας και γιορτάζεται σαράντα μέρες πριν το Πάσχα όπου ξεκινάει η μεγάλη Σαρακοστή. Με το θρησκευτικό έθιμο της Καθαρής Δευτέρας αρχίζει και η νηστεία με την οποία ο θρησκευόμενος πρέπει να αποφεύγει την κατανάλωση κρεάτων, λιπών, βουτύρων και γαλακτοκομικών προϊόντων. Την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας οι κρητικοί πάνε εκδρομή στην εξοχή κυρίως οικογενειακά, όπου πετάνε χαρταετούς, τρώνε νηστίσιμα φαγητά όπως χταπόδι, ελιές, λαγάνα, ταραμοσαλάτα, χόρτα κ.λπ. και γλεντάνε υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής, πίνοντας κρασί και ανταλλάσσοντας ευχές για το Πάσχα που θα έρθει. Όταν τελειώσει το γλέντι όλοι βοηθούν στην καθαριότητα του χώρου και έτσι κλείνει το έθιμο της Καθαρής Δευτέρας με την ευχή 'και του χρόνου'. CLEAN MONDAY Clean Monday is a holiday of Christian Orthodoxy and is celebrated forty days before Easter where the Great Lent begins. With the religious custom of Clean Monday, fasting begins, with which the religious must avoid the consumption of meat, fats, butter and dairy products. On the day of Clean Monday, Cretans go on a trip to the countryside, mainly as families, where they fly kites, eat fasting foods such as octopus, olives, lagana, taramo salad, greens, etc. and they feast to the sounds of traditional music, drinking wine and exchanging wishes for the coming Easter. When the feast is over, everyone helps to clean the place and thus closes the custom of Clean Monday with the wish 'and the year'.

ΠΑΣΧΑ Λυχναράκια, ανεβατά, βαμμένα αυγά και αρνί στο φούρνο ή αντικριστό, όμως μόνο αυτά χαρακτηρίζουν το Πάσχα στην Κρήτη; Σίγουρα όχι, αλλά οι μυρωδιές που βγαίνουν από τις κουζίνες τις μέρες της Μεγάλης εβδομάδας μένουν αλησμόνητες. Υπάρχουν αρκετά Πασχαλινά έθιμα στην Κρήτη, άλλα ξεχασμένα κι άλλα όχι. Πολλές φορές ταυτίζονται με έθιμα της υπόλοιπης Ελλάδας. Το Πάσχα στην Κρήτη ταυτιζόταν με την παρασκευή ψωμιού και την θεραπεία των ασθενειών, ενώ ο ρόλος των πιστών ανάλογα με το φύλλο τους ή την οικογενειακή του κατάσταση διέφερε. Ας τα δούμε όλα με τη σειρά. Κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας πλήθος πιστών κατακλύζει τις εκκλησίες. Καθ’ όλη την διάρκεια της Μεγάλης εβδομάδας απαγορευόταν η διασκέδαση καθώς και κάθε είδους βαριά εργασία, εκτός από εκείνες που αφορούσαν την γιορτή της Λαμπρής. Εκτός από τις εργασίες που αφορούσαν το τραπέζι της Ανάστασης άλλη μία δουλειά που θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από τις νοικοκυρές ήταν το ασβέστωμα του σπιτιού. Το άσπρισμα συμβολίζει την ψυχική κάθαρση. Την Μεγάλη Τετάρτη φτιαχνόταν το προζύμι της χρονιάς. Οι γυναίκες πήγαιναν τη ζύμη στην εκκλησία για να την ευλογήσει ο παπάς και να ανέβει. Το προζύμι ανανεώνεται σε κάθε ζύμωμα και διατηρείται όλο τον χρόνο. Τα αυγά βάφονται την Μεγάλη Πέμπτη, ενώ το βράδυ οι πιστοί πήγαιναν στην εκκλησία με ένα μαύρο κορδόνι. Κάθε φορά που ο παπάς διάβαζε ένα ευαγγέλιο, εκείνοι έκαναν έναν κόμπο στο κορδόνι. Το κομποσκοίνι αυτό το έβαζαν στο εικονοστάσι. EASTER Sweets, candles, painted eggs and lamb in the oven or on the grill, but are these the only things that characterize Easter in Crete? Certainly not, but the smells coming out of the kitchens during Holy Week are unforgettable. There are several Easter customs in Crete, some forgotten and some not. Many times, they are identified with customs of the rest of Greece. Easter in Crete was associated with the preparation of bread and the treatment of diseases, while the role of the faithful differed according to their leaf or family status. Let's look at them all in order. During Holy Week, crowds of believers flood the churches. Throughout the Great Week, entertainment was prohibited as well as any kind of heavy work, except for those related to the feast of the Bright One. Apart from the tasks related to the Resurrection table another task that should have been completed by the housewives was the whitewashing of the house. Whitening symbolizes mental cleansing. On Holy Wednesday, the leaven of the year was made. The women would take the dough to the church for the priest to bless and rise. The leaven is renewed at each fermentation and is preserved throughout the year. Eggs are dyed on Maundy Thursday, while in the evening the faithful went to church with a black cord. Every time the priest read a gospel; they tied a knot in the string. This rosary was placed on the icon box.

ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ Σε τούτο τον τόπο, ημέρες της Παναγιάς, ολόκληρη η Κρήτη, δείχνει ιδιαίτερο σεβασμό στην Πλατυτέρα των Ουρανών, την Παναγία. Σε εξωκλήσια, ναούς, μοναστήρια, προσκυνήματα, μεγάλο μέρος του πληθυσμού του νησιού, προσέρχεται λες και επισκέπτεται την ίδια του τη μητέρα. Αυτή η αλήθεια αποτυπώνεται στα λόγια των ανθρώπων, άσχετα την ηλικία που κουβαλούν και όπως επισημαίνουν: «Η Παναγιά δώδεκα μήνες ακούει την γκρίνια μας και έναν ολόκληρο μήνα δέχεται τον σεβασμό μας, ίδιος με εκείνον που δείχνουμε στη μάνα μας». Η γιορτή της Παναγίας στην Κρήτη αγκαλιάζεται από άκρη σε άκρη, είναι όμως παράλληλα μία μεγάλη ευκαιρία για το αντάμωμα των οικογενειών, συγγενών και φίλων. Η λατρευτική πλευρά του Δεκαπενταύγουστου δένει με σεβασμό και ανθρωπιά με τα γλέντια και τα πανηγύρια, στα οποία το κρασί δροσίζει τις παρέες, ο κόπος των βοσκών γίνεται δωρεά στις τάβλες της αντάμωσης και το γλυκό φέρνει το χαμόγελο σε κάθε οικογένεια. Κάθε πόρτα μοναστηριού ανοίγει και υποδέχεται τους πιστούς για να προσκυνήσουν, να γιορτάσουν, να κεραστούν και να κάνουν όπως κάθε χρόνο τις ιστορίες τους, μοίρασμα με τις ιστορίες για την Παναγιά. AUGUST 15th EASTER OF THE SUMMER In this place, on the days of Virgin Mary, the whole of Crete shows special respect to the mother of the Heavens, Virgin Mary. In chapels, temples, monasteries, pilgrimages, a large part of the population of the island, comes as if visiting his own mother. This truth is reflected in the words of people, regardless of their age and as they point out: "The Virgin Mary listens to our moaning for twelve months and for a whole month she accepts our respect, the same as the one we show to our mother". The feast of the Virgin Mary in Crete is embraced from one end to the other, but it is also a great opportunity for the gathering of families, relatives and friends. The devotional side of the Fifteenth of August connects with respect and humanity to the feasts and festivals, in which the wine refreshes the company, the labor of the shepherds is donated to the communion tables and the sweet brings a smile to every family. Every monastery door opens and welcomes the faithful to worship, celebrate, bless and share their stories, sharing the stories about the Virgin Mary.

ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ Ο Κρητικός γάμος και η Κρητική βάφτιση, πρόκειται για ξεχωριστές εκδηλώσεις που μπορεί να διαρκέσουν αρκετές μέρες. Μέχρι την ημέρα του μυστηρίου οι συγγενείς και φίλοι στέλνουν δώρα, τα λεγόμενα «κανίσκια» που είναι ένα καλάθι με λάδι, τυρί, κρασί και πατάτες. Την παραμονή όλοι βοηθούν στη μεταφορά των προικιών της νύφης στο σπίτι του γαμπρού. Τα φορτώνουν πάνω σε στολισμένα άλογα που ακολουθούνται από την πομπή συγγενών και φίλων, ενώ ακούγονται πυροβολισμοί και κρητικές μαντινάδες. Η τελετή ξεκινά με πομπή από το σπίτι του γαμπρού που συνοδεύεται από μαντινάδες και ντουφεκιές και καταλήγει στο σπίτι της νύφης. Εκεί μια μαντινάδα τραγουδισμένη από γλυκιά γυναικεία φωνή πείθει την οικογένεια της νύφης να ανοίξει την πόρτα που μέχρι τότε παραμένει κλειστή. Μετά τη τελετή, το ζευγάρι φτάνει στο σπίτι του γαμπρού, όπου η μητέρα του ταΐζει τη νύφη μελοκάρυδο και χαράζει σταυρό στη πόρτα, ενώ η νύφη χύνει μέλι στην είσοδο και σπάει ένα ρόδι, για να γίνει ο γάμος γλυκός σαν το μέλι και καρπερός σαν το ρόδι. Το γλέντι ξεκινά με τραγούδια που λέει πρώτο το ζευγάρι και συνεχίζεται με χορό και φαγοπότι που φτάνουν μέχρι το πρωί. CRETAN WEDDING The Cretan wedding and the Cretan baptism are separate events that can last several days. Until the day of the mystery, relatives and friends send gifts, the so-called "kaniskia" which is a basket with oil, cheese, wine and potatoes. On the eve, everyone helps to carry the bride's dowries to the groom's house. They are loaded onto decorated horses followed by a procession of relatives and friends, while gunshots and Cretan mandinades are heard. The ceremony starts with a procession from the groom's house accompanied by mandinades and gunshots and ends at the bride's house. There a mantinada sung by a sweet female voice convinces the bride's family to open the door that until then remains closed. After the ceremony, the couple arrive at the groom's house, where his mother feeds the bride a pomegranate and carves a cross on the door, while the bride pours honey at the entrance and breaks a pomegranate, to make the marriage sweet as honey and fruitful as the pomegranate. The feast begins with songs sung by the couple first and continues with dancing and drinking until the morning.

ΒΑΦΤΙΣΗ Η βάπτιση του παιδιού ήταν μεγάλη γιορτή για την οικογένεια. Η επιλογή του σύντεκνου (αναδόχου) γινόταν με κάποια κριτήρια, στις περισσότερες περιπτώσεις ο σύντεκνος επιλεγόταν από το πατέρα του παιδιού για να επισφραγίσει μια φιλία ή εκτίμηση, σε άλλες περιπτώσεις η επιλογή του σύντεκνου γινόταν για να σβήσει μια βεντέτα ή ακόμα και για να γίνει φίλος της οικογένειας ένας δυνατός παράγοντας της τοπικής κοινωνίας. Ο νονός επέλεγε μερικές δεκάδες αξιόλογα άτομα, ικανά στο χορό και το τραγούδι και πήγαιναν στην εκκλησία για την τέλεση του μυστηρίου της βάπτισης του παιδιού. Τα παλιά χρόνια δεν πήγαιναν οι γονείς στο ναό, αργότερα άλλαξε το έθιμο και δεν πήγαινε η μητέρα του παιδιού, σήμερα πάνε όλοι. Μετά το μυστήριο κρατώντας το παιδί πήγαιναν στο σπίτι του παιδιού όπου ακολουθούσε διασκέδαση με τραγούδια και μαντινάδες, χορό, άφθονο κρασί και γεύμα πλουσιοπάροχο. Το γλέντι συνεχιζόταν για περισσότερες της μιας ημέρας, με τους συγγενείς των γονέων να παίρνουν στα σπίτια τους νονούς και να τους τραπεζώνουν. Στον αποχαιρετισμό έδιναν στον νονό μια υφαντή πετσέτα και ένα σακούλι γεμάτο με κρέας. Οι σύντεκνοι είχαν αμοιβαίο σεβασμό πάντα μεταξύ τους. BAPTISM The baptism of the child was a big celebration for the family. The choice of the guardian (guardian) was made according to some criteria, in most cases the guardian was chosen by the child's father to seal a friendship or appreciation, in other cases the guardian was chosen to erase a feud or even to become friend of the family a strong factor in the local community. The godfather would choose a few dozen worthy people, skilled in dancing and singing, and they would go to the church to perform the sacrament of the child's baptism. In the old days parents did not go to the temple, later the custom changed and the child's mother did not go, today everyone goes. After the sacrament, holding the child, they went to the child's house where entertainment followed with songs and mandinades, dancing, plenty of wine and a rich meal. The feast continued for more than a day, with the relatives of the parents taking the godparents to their homes and bankrolling them. At farewell, the godfather was given a woven towel and a bag full of meat. The godfather and the parents of child always had mutual respect for each other.

ΤΑΦΙΚΑ ΕΘΙΜΑ Η επίσκεψη του νεκρού στο σπίτι, ο θρήνος και η εκφορά επακολουθούσαν κανονικά. Στην Κρήτη, όση ώρα βρισκόταν το λείψανο στο σπίτι δε σκουπίζανε για να μη διώξουνε τους πεθαμένους που ήρθανε να συνοδέψουνε την ψυχή, ενώ συνήθιζαν να γεμίζουν το μαξιλάρι του νεκρού με φύλλα ελιάς. Το έθιμο της αποκοπής της κόμης κατά το θάνατο προσφιλούς προσώπου, εκτός της παλαιότητάς του, ήταν εξαιρετικά διαδεδομένο στην Κρήτη και συνεχίζονταν μέχρι πρόσφατα στα Σφακιά. Η εκφορά στην Κρήτη λεγόταν, όπως και σήμερα σε διάφορους τόπους, «ξόδι», οι νεκροφόροι «σηκωταί» το φέρετρο «κιβούρι». Με διάταγμα του δούκα της Κρήτης που εκδόθηκε το 1356, απαγορεύτηκε η συμμετοχή μοιρολογιστρών στην πρόθεση, εκφορά και κηδεία. Φαίνεται πως οι Κρητικοί συνήθιζαν πολυτέλειες στους νεκρούς τους, αφού απειλήθηκαν με αφορισμό, επειδή έθαπταν στα μνήματα χρυσό, ασήμι, μεταξωτά φορέματα και άλλα. Στην Κρήτη συνηθίζονταν, όπως και αλλού οι επιτάφιοι λόγοι, ο στολισμός των τάφων με λουλούδια και στεφάνια, οι επιτύμβιες στήλες σε πεζό ή έμμετρο λόγο και τα τακτά μνημόσυνα στους νεκρούς, όπως επιβεβαιώνουν ποικίλα έγγραφα και μαρτυρούν στίχοι του Ερωτόκριτου. Το πένθος έδειχναν οι προσφιλείς του νεκρού φορώντας μαύρα ρούχα, κρατώντας τα παράθυρα κλειστά, νηστεύοντας και μένοντας χωρίς περιποιήσεις. FUNERAL CUSTOMS The visit of the deceased to the house, the lamentation and the recitation followed as usual. In Crete, as long as the relic was in the house they did not sweep so as not to drive away the dead who came to accompany the soul, while they used to fill the deceased's pillow with olive leaves. The custom of cutting off the crown upon the death of a loved one, apart from its antiquity, was extremely widespread in Crete and continued until recently in Sfakia. The pronouncement in Crete was called, as it is today in various places, "xodi", the hearers "raise" the coffin "kivouri". By decree of the Duke of Crete issued in 1356, the participation of obituaries in the intention, pronouncement and funeral was prohibited. It seems that the Cretans used to lavish luxuries on their dead, after they were threatened with excommunication for burying gold, silver, silk dresses and other things in the tombs. Epitaphs were customary in Crete, as elsewhere, the decoration of graves with flowers and wreaths, the epitaphs in short or metered speech and the regular memorial services for the dead, as confirmed by various documents and testified by the verses of Erotokritos. The loved ones of the deceased showed mourning by wearing black clothes, keeping the windows closed, fasting and staying without grooming.

ΤΡΥΓΟΣ & ΡΑΚΟΚΑΖΑΝΑ Το μάζεμα των σταφυλιών και η παραγωγή κρασιού και τσικουδιάς είναι ευχάριστες ομαδικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο το φθινόπωρο. Η παραγωγή κρασιού περιλαμβάνει το πάτημα των σταφυλιών σε ειδικά κατασκευασμένους χώρους που ονομάζονται «πατητήρια». Ο ένας μετά τον άλλο οι άνθρωποι μπαίνουν στο «πατητήρι» βαδίζοντας ή και τρέχοντας πάνω στα σταφύλια, ώστε να γίνει η εκχύμωση. Στα διαλείμματα ή στο διάστημα της αναμονής του καθένα για τη σειρά του, το φαγητό, το κρασί και τα πειράγματα ρέουν άφθονα στη συντροφιά. Ρακί, είναι ένα δυνατό τοπικό ποτό που φτιάχνεται από τα υπολείμματα των σταφυλιών στα πατητήρια. Αυτά τα υπολείμματα τοποθετούνται σε καζάνια και αποστάζονται. Ακόμα και σήμερα οι μηχανισμοί και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι απόλυτα παραδοσιακοί. Ο ιδιοκτήτης του αποστακτηρίου, που έχει νόμιμη άδεια, συχνά διαθέτει αρκετό χρόνο από την κανονική του δουλειά για να ολοκληρώσει την εργασία του στο αποστακτήριο του χωριού, το φθινόπωρο. Συνήθως το αποστακτήριο ανήκει σε μία οικογένεια και κληροδοτείται στα μέλη της από γενιά σε γενιά. Οι άνθρωποι που έρχονται για να φτιάξουν τη δική τους τσικουδιά συχνά φέρνουν και ψήνουν φαγητό στα κάρβουνα ενώ η φρέσκια, δυνατή τσικουδιά προσφέρεται πλουσιοπάροχα. GRAPE HARVEST & RAKI CAULDRON Picking grapes and making wine and tsikoudia are enjoyable group activities that take place every year in autumn. Wine production involves pressing the grapes in specially constructed areas called "presses". One after the other, people enter the "press" walking or even running over the grapes, so that the ecchymosis takes place. During breaks or while everyone is waiting for their turn, food, wine and banter flow abundantly in the company. Raki, is a strong local drink made from the remains of the grapes in the presses. These residues are placed in stills and distilled. Even today the mechanisms and methods used are completely traditional. The legally licensed distillery owner often has enough time from his regular job to complete his work at the village distillery in the fall. Usually, the distillery belongs to one family and is passed down to its members from generation to generation. People who come to make their own tsikoudia often bring and grill food while the fresh, strong tsikoudia is offered in abundance.

ΜΑΖΕΜΑ ΕΛΙΩΝ Το μάζεμα της ελιάς αποτελεί και αυτό με τη σειρά του, πέραν της κούρασης του μαζέματος, μια γιορτή, όπου συμμετέχουν όλοι. Στο νησί υπάρχουν εκατομμύρια ελαιόδεντρα και χιλιάδες οικογένειες βασίζουν την οικονομική τους ζωή στην καλλιέργειά τους. Το κλίμα και η σύσταση του εδάφους της Κρήτης εξασφαλίζουν το φίνο άρωμα και την υπέροχη γεύση του κρητικού ελαιόλαδου, καθιστώντας το προϊόν υψηλής ποιότητάς με διεθνή αναγνώριση. Ο νομός Ρεθύμνου είναι κατάφυτος από ελιές και η παραγωγή ελαιόλαδου αποτελεί μια από τις βασικές ασχολίες των κατοίκων. Τα είδη που καλλιεργούνται είναι κυρίως χοντρολιές, κορωνέικες και λιγότερες τσουνάτες. Από τα δέντρα αυτά παράγεται εκλεκτής ποιότητάς ελαιόλαδο καθώς βρώσιμες ελιές εξαιρετικής ποιότητάς. Ο περίφημος ελαιώνας της περιοχής Άδελε στο Δήμο Αρκαδίου, σε μια τεράστια πεδινή και ημιορεινή έκταση, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους της Μεσογείου. OLIVE HARVESTS The harvest of the olives is, in turn, beyond the fatigue of picking, a celebration where everyone participates. There are millions of olive trees on the island and thousands of families base their economic life on their cultivation. The climate and soil composition of Crete ensure the fine aroma and wonderful taste of Cretan olive oil, making it a high-quality product with international recognition. The prefecture of Rethymnon is overgrown with olive trees and the production of olive oil is one of the main occupations of the inhabitants. The species that are cultivated are mainly bigeyes, crowns and less tunas. These trees produce excellent quality olive oil as well as excellent quality edible olives. The famous olive grove of the Adele region in the Municipality of Arkadi, in a huge plain and semi-mountainous area, is considered one of the largest in the Mediterranean.