ΤΑ ΙΕΡΑ ΔΕΝΤΡΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Στην Κρήτη, ορισμένα δέντρα είναι τυλιγμένα σε θρύλους, που συχνά συνδέονται με αρχαίους θεούς, θρησκευτικές τελετουργίες και μυστικιστικά φαινόμενα, αντανακλώντας τη βαθιά σύνδεση μεταξύ του κρητικού λαού και του φυσικού του περιβάλλοντος. Αρχαία λατρεία : Στην αρχαιότητα, τα δέντρα συνδέονταν συχνά με θεούς και θεές και θεωρούνταν ιερά στην ελληνική και τη μινωική θρησκεία. Κρητική Μυθολογία : Συγκεκριμένα δέντρα στην Κρήτη λέγεται ότι είναι οι τόποι κατοικίας των νυμφών ή οι εκδηλώσεις θεοτήτων. ΙΕΡΑ ΔΕΝΤΡΑ Ελιές : Η ελιά συμβολίζει την ειρήνη και την ευημερία και είναι βαθιά σεβαστή στην Κρήτη. Η μυθολογία συχνά το συνδέει με την Αθηνά, τη θεά της σοφίας. Μυθική σημασία : Η αρχαία ελιά στην Κρήτη, που πιστεύεται ότι είναι χιλιάδων ετών, είναι τυλιγμένη σε θρύλους, με τους ντόπιους να τη θεωρούν αθάνατη και προστατευμένη από τους θεούς. Ιστορική Σημασία : Η ελιά είναι ζωντανός μάρτυρας της ιστορίας της Κρήτης, συμβολίζοντας την ανθεκτικότητα και την αντοχή. Δρυς : Οι αρχαίοι Έλληνες συνέδεαν τους δρυς και τις βελανιδιές με τον Δία, τον βασιλιά των θεών. Στην Κρήτη, θεωρούνται ιερα και πιστεύεται ότι προστατεύονται από θεϊκές δυνάμεις. Κυπαρίσσια : Συνδεδεμένα με τον κάτω κόσμο και τη μετά θάνατον ζωή, τα κυπαρίσσια στην Κρήτη έχουν τους θρύλους τους, που συχνά συνδέονται με τελετουργίες ταφής και πένθους. Τα Κυπαρίσσια στην Κρήτη συνδέονται με θεές όπως η Αφροδίτη και η Δήμητρα, ενσωματώνοντας τη γονιμότητα, την αγάπη και τη γεωργία. THE HOLY TREES OF CRETE In Crete, certain trees are shrouded in legends, often associated with ancient gods, religious rituals and mystical phenomena, reflecting the deep connection between the Cretan people and their natural environment. Ancient Cult: In ancient times, trees were often associated with gods and goddesses and were considered sacred in Greek and Minoan religion. Cretan Mythology: Specific trees in Crete are said to be the abodes of nymphs or manifestations of deities. HOLY TREES Olives: The olive tree symbolizes peace and prosperity and is deeply revered in Crete. Mythology often associates it with Athena, the goddess of wisdom. Mythological significance: The ancient olive tree in Crete, believed to be thousands of years old, is shrouded in legend, with locals considering it immortal and protected by the gods. Historical Significance: The olive tree is a living witness of the history of Crete, symbolizing resilience and endurance. Oak: The ancient Greeks associated oaks and oaks with Zeus, the king of the gods. In Crete, they are considered sacred and believed to be protected by divine powers. Cypress trees : Associated with the underworld and the afterlife, cypress trees in Crete have their own legends, often associated with burial and mourning rituals. Cypress trees in Crete are associated with goddesses such as Aphrodite and Demeter, embodying fertility, love and agriculture.

ΟΙ ΔΡΟΣΟΥΛΙΤΕΣ Οι Δροσουλίτες λέγεται ότι είναι τα φαντάσματα του Χατζημιχάλη Νταλιάνη και των ανδρών του, που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους στο φρούριο του Φραγκοκάστελλου στην επανάσταση του 1821. Λένε ότι εμφανίζονται κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου με τα πόδια από τη θάλασσα προς το φρούριο του Φραγκοκάστελλου. Το κάστρο χτίσθηκε πριν 600 περίπου χρόνια, από τους Βενετσιάνους για να κρατήσουν υποταγμένους τους Σφακιανούς. Μόλις ξεκίνησε να χτίζεται οι Σφακιανοί που συνειδητοποίησαν τις προθέσεις των καταχτητών έκαμαν επιδρομή κι έσφαξαν πολλούς! Πάρθηκαν γερά μέτρα ασφαλείας από τους κατακτητές! Εδώ έχυσε το αίμα του στις 18 Μάϊου του 1828 ο Ηπειρώτης αγωνιστής Χατζημιχάλης Νταλιάνης, που ήρθε στην αιματοβαμμένη Κρήτη με 100 καβαλάρηδες και 600 πεζούς, για να βοηθήσει στην αναζωπύρωση της επανάστασης. Στάθηκε μπροστά στο κάστρο, αποφασισμένος να σταματήσει τον Μουσταφά πασά. Έγινε άγριο μακελειό. Κι έδωσε τη ζωή του για τη λευτεριά της Κρήτης, μαζί με 385 από τα παλικάρια του. Τον Μάϊο την ώρα π’ αρχίζει να ξημερώνει παρουσιάζεται μια συνοδεία από ίσκιους, μια σειρά από φιγούρες που δεν ξεχωρίζουν καλά. Είναι ντυμένοι στα μαύρα, άλλοι πεζοί κι άλλοι καβαλάρηδες, φορούν περικεφαλαίες, κρατούν όπλα και ξίφη που αστράφτουν. Είναι οι Δροσουλίτες. Πιστεύουν πως είναι οι ψυχές των σκοτωμένων που ξαναγυρίζουν στο Φραγκοκάστελο κάθε επέτειο της σφαγής! Άνθρωποι και υπερφυσικοί Ίσκοι βαδίζουνε πάνω στα ίδια χώματα απόλυτα φιλιωμένοι. THE DROSOULITES The Drosoulites are said to be the ghosts of Hatzimichalis Dalianis and his men, who were massacred by the Turks in the fortress of Fragokastello in the revolution of 1821. They are said to appear every year on May 17th walking from the sea to the fortress of Fragokastello. The castle was built about 600 years ago, by the Venetians to keep the Sfakians subdued. As soon as it started to be built, the Sfakians, who realized the intentions of the invaders, raided and slaughtered many! Strong security measures were taken by the invaders! Here, on May 18, 1828, the Epirotian fighter Hatzimichalis Dalianis, who came to blood-stained Crete with 100 horsemen and 600 footmen, to help rekindle the revolution, shed his blood. He stood in front of the castle, determined to stop Mustafa Pasha. A savage carnage ensued. And he gave his life for the freedom of Crete, together with 385 of his lads. In May, at the beginning of dawn, a procession of shadows appears, a series of figures that do not stand out well. They are dressed in black, some on foot and some on horseback, wearing helmets, holding weapons and glittering swords. They are the Drosulites. They believe that it is the souls of the slain who return to Frangokastelo every anniversary of the massacre! Humans and supernatural shadows walk on the same ground perfectly together.

Η ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΗ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Η Λίμνη Κουρνά στα Χανιά είναι η μοναδική φυσική λίμνη γλυκού νερού στην περιοχή. Είναι πολύ συνηθισμένο να συνοδεύουν τα διάφορα μέρη και τα ελληνικά αξιοθέατα της φύσης διάφοροι μύθοι και θρύλοι. Σε πολλές περιπτώσεις ο μύθος μπλέκει με την ιστορία και δημιουργούνται σενάρια που διηγούνται πλέον οι κάτοικοι της κάθε περιοχής και περνούν από γενιά σε γενιά. Η λίμνη Κουρνά της Κρήτης έχει δύο θρύλους που την συνοδεύουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ο πιο γνωστός θρύλος θέλει έναν πατέρα να νιώθει ερωτική έλξη για την κόρη του και εκείνη να τρέχει για να σωθεί. Τότε, σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, η νεαρή κοπέλα είπε «Βούλα και Βουλιλίμνα και εγώ στοιχειό στη λίμνη» και αμέσως η γη βούλιαξε. Τότε λέγεται ότι η κοπέλα έγινε νεράιδα. Ο θρύλος δε, αναφέρει ότι κατά διαστήματα οι ντόπιοι βλέπουν την κοπέλα να κάθεται σε ένα βράχο στη μέση της λίμνης. Η δεύτερη εκδοχή για τη δημιουργία της λίμνης λέει ότι κάποτε ο θεός οργισμένος για τους άτιμους ντόπιους, βούλιαξε την περιοχή και πνίγηκαν όλοι, εκτός την κόρη του παπά που έγινε η νεράιδα του βράχου. THE HAUNTED LAKE OF CRETE Kourna Lake in Chania is the only natural freshwater lake in the area. It is very common for various myths and legends to accompany the various places and Greek natural attractions. In many cases, myth gets mixed up with history and scenarios are created that are now told by the inhabitants of each region and passed down from generation to generation. Lake Kourna in Crete has two legends that have accompanied it for many years. The most famous legend has a father feeling romantically attracted to his daughter and her running for her life. Then, according to popular tradition, the young lady said "Voula and Voulilimna and I am an element in the lake" and immediately the earth sank. Then it is said that the girl became a fairy. The legend states that from time to time the locals see the girl sitting on a rock in the middle of the lake. The second version about the creation of the lake says that once the god, angry at the dishonorable locals, submerged the area and everyone drowned, except the daughter of the priest who became the rock fairy

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΖΑΝΗ Ένας από αυτούς είναι και ο θρύλος που οι κάτοικοι του οροπεδίου Ομαλός διηγούνται για μια σπηλιά της περιοχής τους, την οποίαν και ονόμασαν Σπήλαιο του Τζανή. Εκεί , λένε, πως είχε χαθεί ένας νεαρός βοσκός, αλλά εξαίρετος λυράρης, ο Τζανής. Τον είχαν απαγάγει τα στοιχειά της σπηλιάς, οι νεράιδες, για να τις συντροφεύει στους χορούς τους. Από τότε, κάποιες ασέληνες βραδιές, ακούγονται από το σπήλαιο η μουσική των χορών που στήνουν οι νεράιδες. Στροβιλίζονται με λυμένα τα μακριά και μεταξένια τους μαλλιά. Ενώ, ο νεραϊδοπαρμένος βοσκός, ο Τζανής, συντροφεύει τον αέρινο χορό τους παίζοντας με αξεπέραστη δεξιοτεχνία έναν μελαγχολικό, αλλά υπέροχο σκοπό με την αγαπημένη του λύρα. Οι νεράιδες τραγουδούν στίχους της πονεμένης τους αγάπης, ενώ ο Τζανής θρηνεί νοσταλγικά την χαμένη του ζωή που κάποτε ζούσε ευτυχισμένος ανάμεσα στους ανθρώπους. Επομένως, μεταξύ των λυράρηδων της Κρήτης, υπήρχε η παράδοση ότι μόνον όποιος διδαχτεί από τον νεραϊδοπαρμένο Τζανή, μπορεί να γίνει τέλειος στην λύρα. Για το λόγο αυτό, πολλοί συνήθιζαν να επισκέπτονται την συγκεκριμένη σπηλιά προκειμένου να λάβουν τα υψηλής ποιότητας μαθήματα. Τις αφέγγαρες νύχτες, λοιπόν, συναθροίζονταν και καθισμένοι κυκλικά, δοκίμαζαν τις λύρες τους. Πρώτα, όμως, έπαιρναν τις ανάλογες προφυλάξεις. Υπήρχαν νεράιδες και ο σταυρός χαραγμένος στην μέση της ομήγυρης, παρείχε την ανάλογη προστασία. THE TZANIS CAVE One of them is the legend that the inhabitants of the Omalos plateau tell about a cave in their area, which they named Tzanis Cave. There, they say, a young shepherd, but an excellent lyre player, Tzanis, was lost. He had been kidnapped by the elements of the cave, the fairies, to accompany them in their dances. Since then, on some moonless nights, the music of the fairies' dances can be heard from the cave. They twirl with their long, silky hair loose. While, the fairy shepherd, Tzanis, accompanies their aerial dance by playing with unsurpassed skill a melancholic, but wonderful purpose with his beloved lyre. The fairies sing verses of their painful love, while Tzanis nostalgically mourns his lost life that he once lived happily among humans. Therefore, among the lyre players of Crete, there was a tradition that only those who are taught by the fairy-possessed Tzani can become perfect at the lyre. For this reason, many used to visit this particular cave in order to receive the high-quality lessons. On full moon nights, therefore, they gathered and sitting in a circle, they tested their lyres. First, however, they took the appropriate precautions. There were fairies and the cross carved in the middle of the cycle provided the corresponding protection.

ΟΙ ΔΡΑΚΟΙ ΤΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΘΕΡΙΑ Η ιστορία πίσω από τις παραδόσεις του νησιού μας και του κόσμου για τα μυθικά τέρατα που ξερνούσαν φωτιά. Δρακοσπηλιές, μαρμαρωμένοι δράκοι, χωριά και τοποθεσίες με ζωντανή την παράδοση για το «στοίχειωμά» τους από αυτά τα θρυλικά όντα αποτελούν κοινό τόπο και στην Κρήτη, βάζοντας ένα ακόμα λιθαράκι στην παγκόσμια μυθολογία των τρομακτικών αυτών πλασμάτων. Με μνήμες από την αρχαία ελληνική μυθοπλασία, όπου ανάλογα τέρατα, είτε ως θαλάσσια όντα είτε ως χερσαία ερπετά, φύλασσαν αμύθητους θησαυρούς ή καταδυνάστευαν τους κατοίκους και κατά κανόνα «στρατευμένα» στο κακό, οι δράκοι μπορούν να εντοπιστούν σχεδόν παντού στο νησί της Κρήτης. Τους θρύλους γι’ αυτούς ακόμα διηγούνται οι μεγαλύτεροι και περνούν από γενιά σε γενιά σαν παραμύθι ή φοβέρα. Στην Κρήτη υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα κυρίως σε σπήλαια. Θρύλοι όπως ο δράκος του Αγίου Μύρωνα, που διατηρεί τις αρχέγονες μνήμες από τις διηγήσεις για τον Μινώταυρο και βεβαίως ο δράκος του Αϊ Γιώργη. Στην Κρήτη, άλλωστε, είναι γνωστό κυρίως στην ύπαιθρο το όνομα Δράκος, το οποίο επιλεγόταν με στόχο τα αγόρια να γίνουν δυνατοί σαν δράκοι και να μην κινδυνεύουν από τα κακά πνεύματα. Υπάρχει όμως και ένας οικισμός στην Κρήτη που φέρει το όνομα Δράκος. Βρίσκεται στην κοινότητα Λιμνών του δήμου Αγίου Νικολάου και αποτελεί ένα από τα πολλά εγκαταλελειμμένα χωριά «φαντάσματα» της Κρήτης. Το συγκεκριμένο ερήμωσε το 1979. DRAGONS THE CRETAN BEASTS The story behind the traditions of our island and the world about mythical monsters that breathed fire. Dragon caves, marble dragons, villages and localities with a living tradition of being "haunted" by these legendary creatures are commonplace in Crete as well, adding another stone to the global mythology of these terrifying creatures. Reminiscent of ancient Greek fiction, where similar monsters, either as sea creatures or terrestrial reptiles, guarded untold treasures or oppressed the inhabitants and were usually "armed" for evil, dragons can be found almost everywhere on the island of Crete. The legends about them are still told by the elders and are passed down from generation to generation like a fairy tale or a fairy tale. In Crete there are dozens of examples mainly in caves. Legends such as the dragon of Saint Myron, which preserves the primordial memories of the stories about the Minotaur and of course the dragon of Saint George. In Crete, after all, the name Drakos is known mainly in the countryside, which was chosen with the aim that the boys would become strong like dragons and not be in danger from evil spirits. But there is also a settlement in Crete called Drakos. It is located in the Limnon community of the municipality of Agios Nikolaos and is one of the many abandoned "ghost" villages of Crete. This one fell into disrepair in 1979.

ΤΟ ΜΙΣΙΡΙΩΤΙΚΟ ΤΑΓΜΑ Στο νότο του Ηρακλείου, ένα ξακουστό χωριό, τα Καπετανιανά, δεν φημίζεται μόνο για τις ομορφιές και τη φύση του. Είναι διάσημο και για τα φαντάσματα του. Το τάγμα αυτό αναφέρεται ως τάγμα των αγγέλων που ξέπεσαν από τον ουρανό και έγιναν δαίμονες. Ζει στον πάτο της θάλασσας κάτω ακριβώς από το χωριό. Το Τάμα το ακολουθούν δεκάδες ιστορίες, παραμύθια και θρύλοι, αλλά και μαρτυρίες. Κάθε βραδιά, μόλις σκοτεινιάσει, το Τάμα βγαίνει από τον πάτο της θάλασσας. Μπαίνει στον ποταμό και φτάνει μέχρι το χωριό. Στη διαδρομή του αυτή υπάρχει εγκαταλελειμμένη μονή του Αγίου Ιωάννη και σχεδόν πάντα κάποια δαιμόνια, ξεστρίβανε και σταματούσαν εκεί για να παρενοχλήσουν τους μοναχούς. Γιατί στους μοναχούς εμφανίζονται πάντα πειρασμοί. Στο χωριό η στάση είναι μεγάλη. Υπήρχε πάντοτε ένα καταραμένο σπίτι που έμπαιναν μέσα και γλεντούσαν. Πάντα διάλεγαν το καλύτερο σπίτι του χωριού. Κι αν χτιζόταν κάποιο πιο ωραίο, εγκατέλειπαν το παλιό και πήγαιναν εκεί. Το Μισιριώτικο Τάμα, ήταν μια από τις αιτίες που χτίζανε πρόχειρα σπίτια οι άνθρωποι εκεί. Γνώριζαν ότι αν έχτιζαν μεγάλα και εμφανίσιμα σπίτια, θα τα πάρει το Μισιριώτικο, που διάλεγε πάντα τα καλύτερα για να στήσει το κονάκι του. Μετά από εκεί πάει στην περιοχή της Μεσαράς και τα ξημερώματα επιστρέφει πάλι στα Καπετανιανά κάνει μια στάση στο σπίτι και πάει πάλι στον πάτο της θάλασσας. THE MISSIRIOTIC ORDER (ANGELS & DEMONS) In the south of Heraklion, a famous village, Kapetaniana, is not only famous for its beauty and nature. It is also famous for its ghosts. This order is referred to as the order of angels who fell from heaven and became demons. He lives at the bottom of the sea just below the village. Tama is followed by dozens of stories, fairy tales and legends, as well as testimonies. Every night, as soon as it gets dark, Tama rises from the bottom of the sea. He enters the river and reaches the village. On his route there is an abandoned monastery of Agios Ioannis and almost always some demons would turn around and stop there to harass the monks. Because temptations always appear to monks. In the village the stop is long. There was always a cursed house that they entered and feasted on. They always chose the best house in the village. And if a nicer one was built, they would leave the old one and go there. Misiriotiko Tama was one of the reasons why people built makeshift houses there. They knew that if they built big and presentable houses, they would be taken by Misiriotiko, who always chose the best ones to build his house. From there he goes to the area of Messara and in the morning he returns to Kapetaniana again, makes a stop at home and goes to the bottom of the sea again.

Ο ΝΕΡΑΙΔΟΣΠΗΛΙΟΣ Έξω από την πόλη του Ηρακλείου, βρίσκεται το χωριό Αστρακοί, η ύπαρξη του οποίου αποδεικνύει την πολυποίκιλη ιστορία της Κρήτης αλλά και τη σπουδαία σύνδεση τού χθες με το σήμερα. Στο χωριό βρίσκεται ο Νεραϊδόσπηλιος, όπου ένα βράδυ βρέθηκε ο νεαρός λυράρης του μύθου. Αντικρίζοντας τις Νεράιδες, μέσα στο άπλετο φως με τις μαγικές τους αέρινες κινήσεις, πήρε τη λύρα του και τις οδήγησε στους δικούς του ρυθμούς. Μόλις ξεπρόβαλλε ο ήλιος, νεράιδες είναι και χάθηκαν. Η μαγεία των απόκοσμων όμως και άυλων πλασμάτων, είχε κυριεύσει το Κρητικόπουλο, το οποίο αναζήτησε τη συντροφιά τους και πάλι το επόμενο βράδυ. Ξανά ο ήχος της λύρας, οδήγησε τις νεράιδες στο χορό, οδήγησε όμως και το παλικάρι στο να ερωτευθεί μία νεράιδα. Προσπαθούσε για καιρό, να την πείσει για την αγάπη του, της έκανε ένα παιδί, της ζητούσε να τον αγαπήσει και εκείνη, όμως σε όλες του τις προσπάθειες μόνο η σιωπή της υπήρχε στο χώρο. Χωρίς κανέναν ήχο η αέρινη νεράιδα υπήρχε στο χώρο. Η μάνα νεράιδα προσπάθησε να γυρίσει στις άλλες νεράιδες, οι οποίες όμως την αρνήθηκαν, επειδή είχε κάνει παιδί με θνητό, επειδή την είχε αγγίξει ανθρώπινο πλάσμα. Τότε εκείνη, διάλεξε μια πηγή έξω από το σπήλαιο και από τότε κάθεται εκεί και κλαίει, κρατώντας το παιδί της σφικτά στην αγκαλιά, στους αιώνες και στους καιρούς. Ο θρύλος αναφέρει πως όποτε τα νερά εκεί στην πηγή, θολώνουν, είναι από τα δάκρυα της νεράιδας. THE FAIRIES CAVE Outside the city of Heraklion, is the village of Astrakoi, the existence of which proves the diverse history of Crete but also the great connection between the past and the present. In the village is fairy cave, where one night the young lyre player of the myth was found. Facing the Fairies, in the abundant light with their magical aerial movements, he took his lyre and led them to his own rhythms. As soon as the sun came up, fairies are gone. The magic of the eerie but intangible creatures had taken over Cretan man, who sought their company again the next night. Again, the sound of the lyre led the fairies to dance, but also led the boy to fall in love with a fairy. He tried for a long time to convince her of his love, he gave her a child, he asked her to love him too, but in all his efforts only her silence existed in the space. Without any sound the air fairy existed in the space. The fairy mother tried to return to the other fairies, but they refused her, because she had given birth to a mortal, because she had been touched by a human being. Then she chose a spring outside the cave and since then she has sat there and wept, holding her child tightly in her arms, through the ages and the ages. The legend states that whenever the waters at the spring become cloudy, it is from the tears of the fairy.

Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΧΑΡΑΚΙΑΝΗ Ο τοπική παράδοση αναφέρει ότι στα παλιά χρόνια, τότε που η Βυζαντινή αυτοκρατορία απλωνόταν σε Ανατολή και Δύση, Βυζαντινή αρχόντισσα ανοίχτηκε με το καράβι της στο Κρητικό πέλαγος. Εντυπωσιασμένη από την άγρια ομορφιά τούτου του νησιού θέλησε να ρίξει άγκυρα, στον όρμο του Μπαλί. Ένας βοσκός από ψηλά είδε το ξενόφερτο καράβι που στην πλώρη του ανέμιζε ο Δικέφαλος αετός και έτρεξε να ειδοποιήσει τους συγχωριανούς του. Η αρχόντισσα περιπλανήθηκε ,θαυμάζοντας την ομορφιά τούτου του τόπου, ώσπου έφτασε σ’ ένα τεράστιο βράχο. Χωρίς να έχει κάτι ξεχωριστό τον παρατηρούσε με ενδιαφέρον ώσπου σε μια σχισμή διέκρινε ένα αχνό φως. Έσκυψε έβαλε το χέρι της μέσα στη σχισμή και έκπληκτη είδε ότι στα χέρια της, κρατούσε την εικόνα της Παναγιάς. Συγκινημένη την σκούπισε από τα χώματα και την προσκύνησε. Οι ντόπιοι που είχαν καταφθάσει κι αυτοί στο σημείο αυτό, δεν πίστευαν στα ματιά τους, άφωνοι γεμάτοι χαρά, έπεσαν στα γόνατα να την προσκυνήσουν. Η αρχόντισσα τους παρέδωσε την εικόνα, με την εντολή να χτίσουν ναό και να την βάλουν μέσα . Επειδή ο χώρος γύρω από τον βράχο ήταν απρόσφορος και δυσπρόσιτος τους υπέδειξε χώρο λίγο παρακάτω για να χτιστεί ο ναός. Μάλιστα βρήκε και τους τεχνίτες που θα αναλάμβαναν το έργο. Τους έδωσε πολλά χρήματα και τους είπε ότι θα φύγει και σ’ ένα χρόνο ακριβώς στις 15 Αυγούστου που θα γιόρταζε η χάρη της, θα ξαναγύριζε, για να κάνουν την πρώτη λειτουργία. Από τότε κάθε χρόνο τον δεκαπενταύγουστο τιμούσαν την χάρη της. THE CHURCH OF VIRGIN MARY (CHARAKIANI) The local tradition says that in the old days, when the Byzantine empire spread to East and West, a Byzantine noblewoman sailed with her ship into the Cretan sea. Impressed by the wild beauty of this island, she wanted to drop anchor in the bay of Bali. A shepherd from above saw the foreign boat with the Double-Headed Eagle flying on its bow and ran to alert his fellow villagers. The noblewoman wandered, admiring the beauty of this place, until she reached a huge rock. Without having anything special, he watched him with interest until in a crack he saw a faint light. She bent down, put her hand in the crack and was surprised to see that in her hands, she was holding the icon of the Virgin Mary. Moved, he swept her off the dirt and worshiped her. The local people who had also arrived at this point, could not believe their eyes, speechless and full of joy, fell on their knees to worship her. The noblewoman handed them the icon, with the command to build a temple and put it inside. Because the area around the rock was unsuitable and difficult to reach, he indicated to them a place a little further down to build the temple. In fact, he found the craftsmen who would undertake the project. He gave them a lot of money and told them that he would leave and in one year exactly on the 15th of August, when her grace would be celebrated, he would come back to do the first service. Since then, every year on the fifteenth of August they honored her grace.

ΨΑΡΟΜΙΛΙΓΓΟΙ Ένα από τα μεγαλύτερα δράματα στην εποχή της ενετοκρατίας παίχτηκε στην περιοχή της Κισάμου και έγινε θρύλος για να μας δείχνει την γενναιότητα και την αποφασιστικότητα των κατοίκων της Κρήτης, ενάντια στην μεγάλη γαληνότητα και στο φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου. Ιστορικά η επανάσταση των Ψαρομιλίγγων ξεκίνησε το 1341.Ηταν αυτοί που ξεκίνησαν ένα αγώνα για την λευτεριά με ορμητήριο τα βουνά των Σφακιων. Μια επανάσταση που είχε άδοξο τέλος και οι Ψαρομίλιγγοι καταδιωγμένοι έφτασαν στην Κίσαμο για να κρυφτούν στο Τοπολιανό φαράγγι και στην σπηλιά της Αγίας Σοφίας. Την εποχή εκείνη επίσκοπος Κισάμου ήταν ο Μιχαήλ Ψαρομίλιγγας Οι Βενετοί από την άλλη ξεκίνησαν ένα τρομερό κυνηγητό με καθημερινές σφαγές και βασανιστήρια, προσπαθώντας να τους κάνουν να παραδοθούν . Ο γενναίος δεσπότης βλέποντας αυτή την τραγική κατάσταση πήρε μια απόφαση για να γλιτώσει τον άμαχο λαό αλλά και τα ανίψια του, πρότεινε να αποκεφαλίσουν αυτόν και τον αδελφό του και να πάνε τα κεφάλια τους στους Βενετούς σαν πειστήρια. Το τέλος του δράματος παίχτηκε λίγο αργότερα μες στην σπηλιά της Αγίας Σοφίας με τον μικρό ανιψιό τους τον Δημήτριο να ορκίζεται σε θεό και πατρίδα και να κόβει τα κεφάλια των συγγενών του, ώστε να πάρει χάρη προσφέροντας τα στον κατακτητή για να συνεχίσει λεύτερος μια νέα επανάσταση αργότερα. Την ανδρεία της οικογένειας των Ψαρομίλιγγων ύμνησαν και θαύμασαν ακόμα και οι ίδιοι οι κατακτητές. Από την εκκλησία τιμώνται σαν εθνομάρτυρες. THE HERO FAMILY OF PSAROMILLINGOI One of the greatest dramas in the time of the Venetian rule was played in the area of Kissamos and became a legend to show us the bravery and determination of the people of Crete, against the great calmness and the winged lion of Saint Mark. Historically, the revolution of the Psaromilingoi began in 1341. They were the ones who started a struggle for freedom with the Sfakia mountains as their starting point. A revolution that had an inglorious end and the Psaromilingoi, pursued, arrived in Kissamos to hide in the Topoliano gorge and in the cave of Agia Sophia. At that time the bishop of Kissamos was Michael Psaromilingoi. The Venetians on the other hand started a terrible chase with daily massacres and tortures, trying to make them surrender. The brave despot seeing this tragic situation made a decision to spare the civilian people as well as his nephews, he proposed to behead him and his brother and take their heads to the Venetians as persuasions. The end of the drama was played a little later in the cave of Agia Sophia with their little nephew Dimitrios swearing to God and country and cutting off the heads of his relatives in order to get grace by offering them to the conqueror to continue a new revolution later. The valor of the Psaromilingoi family was praised and admired even by the conquerors themselves. They are honored by the church as ethnic martyrs.

Η ΚΙΣΑΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ 12 ΑΡΧΟΝΤΕΣ Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός έστειλε το 1182 μ.χ τον υιό του Ισαάκιο με δώδεκα αρχοντόπουλα και άλλους αποίκους στην Κρήτη για να καταλάβουν τους επαναστάτες. Ο στόλος αποτελούνταν από 101 γαλέρες και προσορμίστηκε στο λιμάνι του Μαύρου Μόλου. Αφού αποβιβάστηκαν και ξεφόρτωσαν όλα τα πολεμοφόδια, ο Ισαάκιος διέταξε να κάψουν τα πλοία εκτός από μια γαλέρα που έστειλε πίσω στην Πόλη, και θα ανάγγειλε στον πατέρα του ότι έφτασαν στην Κρήτη με το συνθηματικό : εγγίξαμε= φτάσαμε. Από τότε η περιοχή ονομάστηκε Κίσαμος. Η αλήθεια βέβαια σχετικά με το όνομα είναι μακριά, και μάλλον πρόκειται για μια απλή ιστοριούλα. Το όνομα της Κισάμου είναι προελληνικό. Όμως τα 12 αρχοντόπουλα αποβιβάστηκαν στην Κίσαμο, οι περισσότεροι ιστορικοί που ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό μιλούν και γράφουν για μια καθαρά εγκατάσταση αποίκων με σκοπό να αποτελέσουν ισχυρή εξουσία (Βυζαντινής) στο νησί. Όλους αυτούς που η ιστορία τους ονομάζει «δυνατούς» αγωνίστηκαν μετά την εγκατάσταση τους εναντίον των Βενετών για να κατοχυρώσουν τα προνόμια τους και να διατηρήσουν τους τίτλους ευγενείας τους επικαλούμενοι την καταγωγή τους, υπογράφοντας μάλιστα σε πολλά επίσημα έγγραφα, σαν παλιές βυζαντινές κρητικές οικογένειες. Και επί βασιλείας του Κομνηνού Α΄τους παραχωρήθηκαν τεράστιες εκτάσεις στην Κρήτη για τις μεγάλες στρατιωτικές και πολιτικές υπηρεσίες τους. KISAMOS AND THE 12 LORDS In 1182 AD, the emperor Alexios Komninos sent his son Isaac with twelve nobles and other colonists to Crete to capture the rebels. The fleet consisted of 101 galleys and docked at the port of black Mole. After they had disembarked and unloaded all the munitions of war, Isaac ordered the ships to be burned except for one galley which he sent back to the city, and he would announce to his father that they had arrived in Crete with the motto: we have touched = we have arrived. Since then, the area was called Kissamos. Of course, the truth about the name is far away, and it is probably a simple story. The name of Kissamos is pre-Greek. But the 12 aristocrats landed in Kissamos, most historians who dealt with this issue speak and write about a purely settlement of colonists with the aim of establishing a strong (Byzantine) power on the island. All those whom history calls "powerful" fought after their settlement against the Venetians to secure their privileges and maintain their titles of nobility by invoking their origin, even signing many official documents, like old Byzantine Cretan families. And during the reign of Komninos I, they were granted huge lands in Crete for their great military and political services.