ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΘΡΥΛΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Ολάκερο το νησί της Κρήτης είναι ένας θρύλος. Κάθε βουνό, κάθε φαράγγι, κάθε σπηλιά, κάθε πέτρα, κάθε πηγή, κάθε ξωκλήσι, έχει πάνω του γραμμένο ένα δικό του κομμάτι ιστορίας, μικρό ή μεγάλο δεν έχει σημασία. Ένα κομμάτι ιστορίας από εποχές αλλοτινές, τότε που όχι μόνο οι άνθρωποι ήταν πιο αγνοί αλλά και το σύμπαν ολάκερο με αποτέλεσμα πράγματα που σήμερα σε μας φαίνονται αδύνατα αυτόματα τότε γίνονταν δυνατά επειδή ίσως οι άνθρωποι εκείνης της εποχής δυνατά τα έβλεπαν απλώς με το μυαλό τους. Ακόμα κι έτσι όμως αυτό δεν αλλάζει σε τίποτα ούτε τη γοητεία των θρύλων αλλά ούτε καν τη μαγεία που ακόμα προκαλούν στους πραγματιστές ανθρώπους του 21ου αιώνα που τα μάτια τους προγραμματίζονται μονάχα μέσα από τα μάτια των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η υποφαινόμενη είναι από κείνους που έστρεψαν τα μάτια τους από το κοίταγμα των ηλεκτρονικών υπολογιστών κι αφέθηκε να περπατήσει σε αλλιώτικους δρόμους, και καταγράφοντας κάποιους θρύλους του τόπου μας έκανε έτσι το δικό της χρέος απέναντι στο τόπο που την γέννησε και συνάμα αντιτάχτηκε σε όλους εκείνους που εξακολουθούν να αμφισβητούν και να διακωμωδούν τη μαγεία τους. Γιατί οι θρύλοι δεν είναι τίποτα λιγότερο από τη πινελιά που ομορφαίνει και τελειοποιεί το παζλ της ιστορίας. PROLOGUE: LEGENDS OF CRETE The hole island of Crete is a legend. Every mountain, every canyon, every cave, every stone, every spring, every chapel, has its own piece of history written on it, big or small it doesn't matter. A piece of history from a bygone era, when not only people were more pure but also the universe was whole, with the result that things that seem impossible to us today automatically became possible because maybe the people of that time could see them simply with their minds. Even so, this does not change the charm of the legends or even the magic they still cause in the pragmatic people of the 21st century whose eyes are programmed only through the eyes of computers. The one mentioned is one of those who turned their eyes away from looking at computers and was left to walk on other people's roads, and by recording some legends of our country, she thus did her own debt towards the place that gave birth to her and at the same time she opposed all those who they still question and mock their magic. Because legends are nothing less than the touch that beautifies and perfects the puzzle of history.

ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΝΩΝ Το λιοντάρι των Αρχανών βρίσκεται μέσα στο Αρχανιώτικο φαράγγι, θα το συναντήσετε στην αριστερή πλευρά όπως κατεβαίνετε προς τον Άη Γιάννη τον Μυριστή, πρόκειται για την μία από τις δύο μυθικές πέτρες των Αρχανών, η πρώτη δεν υπάρχει πια. Είναι ένα θαύμα της φύσης αυτή η ομοιότητα του βράχου με κεφάλι αγέρωχου λιονταριού με την βοήθεια και της ανθρώπινης φαντασίας. Λίγο πιο παλιά, ήταν σημείο προσδιορισμού της περιοχής, δεν έλεγαν λίγο πιο κάτω από την παράδεισο, αλλά στο λιοντάρι. Αυτό το λιοντάρι όμως με τον καιρό ξεχάστηκε. Εδώ και αρκετά χρόνια όμως που οι συνθήκες ζωής έχουν αλλάξει, φυτά και κλαδιά δέντρων έχουν κρύψει το λιοντάρι από τους διαβάτες του φαραγγιού. Αν υπολογίσουμε ότι όσοι περνούν το φαράγγι οδηγώντας με την προσοχή τους στον στενό δρόμο, αλλά και στο πανέμορφο τοπίο, κάπως έτσι δεν προσέχει σχεδόν κανείς σήμερα το υπερήφανο λιοντάρι του φαραγγιού των Αρχανών. Όσο για τον πρώτο βράχο ο θρύλος λέει ότι κάποτε που ζούσαν οι Σαραντάπηχοι στην περιοχή, θύμωσε ένας και από τα νεύρα του σήκωσε αυτή την τεράστια πέτρα από το γειτονικό βουνό τον Γιούχτα και την πέταξε εκεί όπου βρίσκονταν για χιλιάδες χρόνια. Κάποια στιγμή αρχές της δεκαετίας του 1990, ο βράχος αυτός κρίθηκε επικίνδυνος για την ασφάλεια των περαστικών και απομακρύνθηκε από το σημείο αφού πρώτα τεμαχίστηκε. Το λιοντάρι όμως στέκεται εκεί, θα στέκεται εκεί και σίγουρα κάποια μέρα θα απολαμβάνει την προσοχή και τον θαυμασμό των περιπατητών. THE LEGENDARY LION OF ARCHANES The lion of Archana is located inside the Archanes gorge, you will find it on the left side as you descend towards Ai Yiannis Myristis, it is one of the two mythical stones of Archana, the first one no longer exists. It is a miracle of nature that this similarity of the rock with the head of a proud lion with the help of human imagination. A little earlier, it was a point of determination of the area, they did not say a little below heaven, but in the lion. But this lion was forgotten over time. But for several years now that living conditions have changed, plants and tree branches have hidden the lion from passers-by in the canyon. If we calculate that those who cross the gorge driving with their attention on the narrow road, but also on the beautiful landscape, almost nobody pays attention to the proud lion of the Archanes gorge today. As for the first rock, the legend says that once upon a time when the Sarantapichis lived in the area, one of them got angry and out of anger picked up this huge stone from the neighboring mountain Youchta and threw it where they had been for thousands of years. At some point in the early 1990s, this rock was deemed dangerous for the safety of passers-by and was removed from the site after first being cut into pieces. But the lion stands there, will stand there, and surely one day will enjoy the attention and admiration of the walkers.

ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΣΕΡΑΙ ΤΟΥ ΣΑΜΗ ΜΠΕΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΑΝΕΣ Στις Αρχάνες, στη θέση που είναι σήμερα το κλειστό Γυμναστήριο, ένα κτίριο μεγαλόπρεπο που ανήκε παλιά στο Μουσταφά πασά και αργότερα στο Σαμή μπέη. To έλεγαν Κονάκι ή Σεράι και σήμερα ακόμη η συνοικία και η εξοχική περιοχή εκεί γύρω, ακούγεται “στου Σαμ-μπέη”. Κατεδαφίστηκε αμέσως μετά την Τουρκοκρατία και μάλιστα με οργή και μίσος από τους χριστιανούς του τόπου, διότι όπως λέγει η πληροφορία εκεί γίνονταν όργια σε βάρος των χριστιανών. Δεν φρόντισε όμως κανείς αργότερα στα χρόνια που ακολούθησαν, όσο ζούσαν ακόμη οι τότε κάτοικοι χριστιανοί, να καταγράψει επαρκείς πληροφορίες για το χώρο αυτό και το ρόλο που διαδραμάτισε ειδικά τα τελευταία χρόνια της ύπαρξής του. Φήμες μόνο κι αυτές σκόρπιες και διάχυτες, ότι το Κονάκι σαν κτίριο ήταν μεγαλόπρεπο με όλο τον περιβάλλοντα χώρο του, και ότι όντως είχαν συμβεί “τέρατα και σημεία” στο χώρο του. Εν τω μεταξύ μύθοι και θρύλοι που διαδίδονται μεταξύ των κατοίκων των Αρχανων, άγριοι και τρομακτικοί έχουν περιβάλει το Σεράι. Απομονωμένο όπως ήταν από τον οικισμό, οι Αρχανιώτες πιστεύουν ότι αποτελούσε το κέντρο εξυφάνσεως αγριοτήτων των μουσουλμάνων εναντίον των χριστιανών. Καθώς εκεί διοργανώνονται συνεχώς εορτές και γλέντια από τους Τούρκους ιδιοκτήτες, θεωρείται ότι οι γιορτές αυτές έχουν οργιαστικό χαρακτήρα κάτι που κυριολεκτικά εξοργίζει τους χριστιανούς κατοίκους της περιοχής. Αυτές οι απόψεις καθόρισαν τελικώς και την τύχη του κτίσματος. THE LEGENDARY SERAI (TURKISH PALACE) OF SAMY BEI IN THE ARCHANES In Archanes, in the place where the closed Gymnasium is today, a magnificent building that used to belong to Mustafa Pasha and later to Sami Bey. They used to call it Konaki or Serai, and even today the district and the country area around it are called "in Sambey". It was demolished immediately after the Turkish occupation and indeed with anger and hatred from the Christians of the place, because as the information says, there were orgies at the expense of the Christians. However, no one took care later in the years that followed, while the then resident Christians were still alive, to record sufficient information about this place and the role it played especially in the last years of its existence. Rumors alone, scattered and widespread, that Konaki as a building was magnificent with all its surrounding area, and that "monsters and signs" had indeed occurred in its area. Meanwhile myths and legends spread among the inhabitants of the Archanes, wild and terrifying have surrounded the Serai. Isolated as it was from the settlement, the Archanes people believe that it was the center of atrocities of the Muslims against the Christians. As holidays and feasts are constantly organized there by the Turkish owners, it is considered that these celebrations have an orgiastic character, which literally enrages the Christian residents of the area. These opinions ultimately determined the fate of the building.

ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΦΡΟΥΡΙΟ ΚΟΥΛΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Το ενετικό φρούριο Κούλες δεσπόζει στην είσοδο του ενετικού λιμανιού του Ηρακλείου και κτίστηκε από τους Ενετούς. Αν και οι Ενετοί το αποκαλούσαν Castello a Mare, το Κάστρο στη Θάλασσα, σήμερα διατηρεί την τούρκικη ονομασία του, Κούλες, από το Su Kulesi. Το φρούριο είναι ένα από τα πιο γνωστά, πιο οικεία και αγαπημένα μνημεία της πόλης, σύμβολο του Ηρακλείου. Σήμερα, ατενίζει αγέρωχο το Κρητικό πέλαγος θυμίζοντας το μεγαλείο του ενετικού Χάνδακα, ενώ στοιχειώνεται από θρύλους που θέλουν στους εσωτερικούς υγρούς και σκοτεινούς του χώρους να βασανίστηκαν φριχτά οι Κρητικοί επαναστάτες. Μας είναι άγνωστο πότε ξεκινά ακριβώς η ιστορία του ενετικού φρουρίου, Κούλες. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, το πρώτο φρούριο στη θέση του σημερινού να δημιουργήθηκε στην περίοδο της Αραβοκρατίας (9ος – 10ος), ενώ αναφορά για πύργο στην είσοδο του λιμανιού γίνεται στην β’ Βυζαντινή περίοδο (10ος – 13ος) Το φρούριο Κούλες είναι διώροφο με 26 διαμερίσματα. Στο ισόγειο αρχικά υπήρχαν πέντε χώροι για κανόνια. Στη διάρκεια της τούρκικης κυριαρχίας, ο Κούλες δεν δέχτηκε ιδιαίτερες παρεμβάσεις εκτός από την προσθήκη κτιστών επάλξεων με θέσεις τουφεκιοφόρων και κανονιών. Οι Τούρκοι έκτισαν μικρότερο φρούριο απέναντι από τον Κούλε από την πλευρά της στεριάς, τον Μικρό Κούλε. Δυστυχώς το μνημείο αυτό μαζί με τμήματα των ενετικών νεωρίων κατεδαφίστηκε το 1936 για χάρη της ανάπτυξης της πόλης. THE LEGENDARY FORTRESS OF KOULES IN CRETE The Venetian fortress of Koules dominates the entrance to the Venetian port of Heraklion and was built by the Venetians. Although the Venetians called it Castello a Mare, the Castle on the Sea, today it retains its Turkish name, Kules, from Su Kulesi. The fortress is one of the best known, most intimate and beloved monuments of the city, a symbol of Heraklion. Today, it gazes haughtily at the Cretan Sea, recalling the grandeur of the Venetian Moat, while it is haunted by legends that want the Cretan revolutionaries to have been horribly tortured in its internal wet and dark spaces. It is unknown to us exactly when the history of the Venetian fortress, Koules, begins. There is a high probability that the first fortress in the current location was created during the Arab period (9th - 10th), while a reference to a tower at the entrance of the port is made in the second Byzantine period (10th - 13th). Koules fortress has two floors with 26 apartments. On the ground floor there were originally five spaces for cannons. During the Turkish rule, Koules did not receive any particular interventions except for the addition of masonry ramparts with riflemen and cannon positions. The Turks built a smaller fortress opposite Kule from the land side, Mikro Kule. Unfortunately, this monument along with parts of the Venetian youths was demolished in 1936 for the sake of the development of the city.

ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Το πλοίο φάντασμα του κόλπου της Σούδας είναι ένας συναρπαστικός ναυτικός θρύλος που προσθέτει μια μυστηριώδη διάσταση στην πλούσια ταπετσαρία της ιστορίας της Κρήτης. Ο κόλπος της Σούδας, που βρίσκεται στη βορειοδυτική ακτή της Κρήτης, υπήρξε σημαντικό στρατηγικό σημείο σε όλη την ιστορία λόγω του μεγάλου φυσικού του λιμανιού. Εδώ διαδραματίζεται ο θρύλος του πλοίου-φάντασμα, που συνδυάζει ιστορικά γεγονότα με τη ναυτική λαογραφία. Ο μύθος λέει για ένα σκάφος-φανταστικό που φαίνεται να πλέει στον κόλπο της Σούδας, το οποίο συχνά περιγράφεται ως ένα αρχαίο σκάφος που εμφανίζεται και στη συνέχεια εξαφανίζεται μυστηριωδώς στον αέρα. Μερικοί πιστεύουν ότι το πλοίο είναι ένα απομεινάρι ή ηχώ ενός βυθισμένου πολεμικού πλοίου από μια από αυτές τις μάχες. Για άλλους, το πλοίο-φάντασμα είναι μια ιστορία λαογραφίας, που συμβολίζει τη ναυτική κληρονομιά της Κρήτης και τις ψυχές που χάθηκαν στη θάλασσα σε διάφορες μάχες. Όπως πολλοί θαλάσσιοι μύθοι, ο θρύλος του πλοίου φάντασμα του κόλπου της Σούδας είναι πολυεπίπεδος και πολύπλευρος, θολώνοντας συχνά τα όρια μεταξύ ιστορικών γεγονότων, φυσικών φαινομένων και τοπικής λαογραφίας. Όπως συμβαίνει με πολλούς θρύλους, η αληθινή του φύση μπορεί να παραμένει μυστήριο, αλλά συνεχίζει να αιχμαλωτίζει τη φαντασία και την ίντριγκα όσων επισκέπτονται ή ακούν για το σκάφος-φανταστικό του κόλπου της Σούδας. THE GHOST SHIP OF CRETE The Ghost Ship of Souda Bay is a fascinating maritime legend that adds a mysterious dimension to the rich tapestry of Crete's history. The bay of Souda, located on the northwest coast of Crete, has been an important strategic point throughout history due to its large natural harbor. This is where the legend of the ghost ship takes place, combining historical events with maritime folklore. The legend tells of a phantom ship seen sailing in the Gulf of Souda, often described as an ancient vessel that appears and then mysteriously disappears into thin air. Some believe the ship is a remnant or echo of a sunken warship from one of these battles. For others, the ghost ship is a folklore story, symbolizing Crete's maritime heritage and the souls lost at sea in various battles. Like many maritime legends, the legend of the Souda Bay Ghost Ship is multi-layered and multi-faceted, often blurring the lines between historical events, natural phenomena and local folklore. As with many legends, its true nature may remain a mystery, but it continues to capture the imagination and intrigue of those who visit or hear about the Souda Bay ghost ship.

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΗΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟΥΣΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Ο άρχοντας Σκορδύλης των Σφακίων είχε εννέα γιους και μια κόρη 16 χρονών. Η κόρη αυτή, η Χρυσή, ξεχώριζε για τη θεσπέσια ομορφιά της και προπάντων για τα κατάξανθα, σαν χρυσάφι μαλλιά της, που συνήθιζε να τα κάνει πλεξίδες. Σ’ όλα τα Σφακιά ήταν γνωστή ως Χρυσομαλλούσα. Μια ηλιόλουστη μέρα, η Χρυσομαλλούσα αποφάσισε να περπατήσει ως τη βρύση. Για κακή της τύχη, όμως, συναντήθηκε με τον Βενετσιάνο φρούραρχο, τον Καπουλέτο, που βρέθηκε ξαφνικά μπροστά της είτε από σύμπτωση είτε γιατί το επεδίωξε. Θαμπωμένος από την ομορφιά της, δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον πόθο του γι’ αυτήν. Την έσυρε απότομα κοντά του και τη φίλησε. Η Χρυσή, με θαυμαστή ψυχραιμία, τον χαστούκισε. Ο φρούραρχος, όμως, τράβηξε μαχαίρι και μεμιάς έκοψε τις ολόξανθες πλεξίδες της, παίρνοντάς τες για λάφυρο. Όταν η Χρυσή γύρισε στο αρχοντικό κλαίγοντας και διηγήθηκε τι είχε συμβεί, ο πατέρας της έγινε θεριό ανήμερο. Χωρίς να χάσει καιρό, συγκέντρωσε μερικούς από τους ανθρώπους του και ανηφόρισαν στο κάστρο, όπου κατακρεούργησαν τον φταίχτη και το μεγαλύτερο μέρος της φρουράς. Η Χρυσή είχε υποστεί ψυχικό κλονισμό και διαρκώς είχε τον φόβο μήπως καταφέρει να φτάσει ως αυτήν κάποιος Βενετσιάνος για να την εκδικηθεί. Υπέφερε στη σκέψη πως όλος αυτός ο χαλασμός, η ταλαιπωρία και οι σκοτωμοί είχαν προκληθεί εξαιτίας της. Έγινε καλόγρια και έμεινε στη Σαμαριά. Ίσως τότε να χτίστηκε και το εκκλησάκι της Οσίας Μαρίας, ως τάμα λυτρωμού. THE LEGEND OF THE GOLDEN-HAIRED LADY IN CRETE Lord Skordylis of Sfakia had nine sons and a 16-year-old daughter. This daughter, Chrysi, stood out for her royal beauty and above all for her blond hair, like gold, which she used to braid. In all of Sfakia she was known as Chrysomallousa. One sunny day, Chrysomallousa decided to walk to the fountain. Unfortunately for her, however, she met the Venetian guard, Capulet, who suddenly found himself in front of her either by coincidence or because she sought it. Dazzled by her beauty, he could not resist his lust for her. He pulled her close to him and kissed her. Chrysi, with admirable composure, slapped him. The guard, however, drew a knife and suddenly cut off her blonde braids, taking them for booty. When Chrysi returned to the mansion crying and told what had happened, her father became very upset. Losing no time, he gathered some of his men and marched up to the castle, where they overthrew the culprit and most of the garrison. Chrysi had suffered a mental shock and constantly had the fear that some Venetian would manage to get to her to take revenge on her. She suffered at the thought that all this destruction, suffering and killing had been caused because of her. She became a nun and stayed in Samaria. Perhaps then the church of Osia Maria was also built, as a ransom note.

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΤΩΝ ΚΟΡΝΑΡΩΝ Ο Πύργος του Κορνάρου βρίσκεται βορειοανατολικά του χωριού Μυρσίνη, 24 χιλιόμετρα δυτικά της Σητείας. Είναι ένας μικρός τετράγωνος πετρόκτιστος πύργος που μάλλον χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, καθώς έχει πολύ καλή θέα προς τις βόρειες ακτές. Στην ευρύτερη περιφέρεια του χωριού Μυρσίνη βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αντωνίου και δίπλα του ο πύργος. Παλιότερα υπήρχε εκεί και ένας μικρός οικισμός. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για τον πύργο αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν ενετικός και ότι χτίστηκε περί τον 16ο αιώνα ίσως λίγο πριν ή λίγο μετά. Είναι πιθανό ο πύργος να ανεγέρθηκε ως οχυρή κατοικία (πυργόσπιτο), κάτι το οποίο συνηθιζόταν μετά το 15ο αιώνα από αρχοντικές οικογένειες που ζούσαν στην ύπαιθρο. Ή ίσως, μπορεί να χτίστηκε για προστασία της περιοχής, λόγω των συχνών πειρατικών και τουρκικών επιδρομών. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχει χαραγμένη με το χέρι η φράση «Βιτζεντζο Κορνάρος 1677». Σίγουρα δεν πρόκειται για τον ποιητή του Ερωτόκριτου, αλλά για κάποιον συνονόματό του, που μάλλον ήταν και αυτός γόνος της εξελληνισμένης αρχοντικής οικογένειας των Κορνάρων. Στο μεσαιωνικό αυτό γκράφιτι οφείλεται προφανώς η ονομασία του πύργου. Μετά από μια σφοδρή κακοκαιρία το 1918 ένα μεγάλο τμήμα του πύργου κατέρρευσε καταστρέφοντας το ναό που ήταν από κάτω. Ο ναός πολύ γρήγορα ξαναχτίστηκε, το 1920. Ο πύργος αναστηλώθηκε το 1990 και από τότε είναι επισκέψιμος. THE HISTORICAL TOWER OF KORNAROS FAMILY The Tower of Kornaros family is located northeast of the village of Myrsini, 24 kilometers west of Sitia. It is a small square stone tower that was probably used as an observation post during the Venetian and Turkish periods, as it has a very good view towards the northern coasts. In the wider periphery of the village of Myrsini is the church of Agios Antonios and next to it the tower. In the past there was also a small settlement there. There is no information about the tower but we can assume that it was Venetian and that it was built around the 16th century maybe a little before or a little after. It is possible that the tower was erected as a fortified residence (lower house), which was common after the 15th century by aristocratic families living in the countryside. Or perhaps, it may have been built to protect the area, due to frequent pirate and Turkish raids. Inside the church there is a hand-engraved phrase "Vintzenzo Kornaros 1677". It is certainly not about the poet of Erotokritos, but about someone of his namesake, who was probably also a scion of the Hellenized aristocratic family of the Kornaros. The name of the tower is apparently due to this medieval graffiti. After a severe storm in 1918 a large part of the tower collapsed destroying the temple below. The temple was very quickly rebuilt, in 1920. The tower was restored in 1990 and has been open to visitors since then.

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΤΗΣ ΣΠΛΑΝΤΖΙΑΣ Στο κέντρο της πλατείας του 1821 Σπλάντζιας στα Χανιά στέκεται ένας τεράστιος πλάτανος που έχει συνδεθεί με τις δραματικές στιγμές του Κρητικού λαού. Στον πλάτανο της πλατείας κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας, Έλληνες χριστιανοί, οι οποίοι μάχονταν για τον αγώνα υπέρ της Κρητικής ελευθερίας, απαγχονίστηκαν, εκτελέστηκαν και βασανίστηκαν. Στην πλατεία υπάρχει μια πλάκα στη μνήμη τους. Την εποχή εκείνη, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην πλατεία της Σπλάντζιας μετατρέπεται σε κεντρικό τζαμί της πόλης προς τιμήν του Σουλτάνου Ιμπραήμ. Αποτελούσε τμήμα της μονής των Δομινικανών Μοναχών. Είναι ο μόνος ναός σήμερα στην Ελλάδα που διατηρεί και καμπαναριό και μιναρέ. Μια από τις πιο γνωστές ιστορίες αφορά τις πρώτες μέρες της επανάστασης στην ηπειρωτική Ελλάδα, όταν οι Οθωμανοί ανησυχώντας για μεταφορά της επανάστασης στο νησί, απαγχόνισαν το δραστήριο επίσκοπο Κίσσαμου Μελχισεδέκ Δεσποτάκη στις 19 Μαΐου 1821, αφού προηγουμένως τον έσυραν από τη γενειάδα του, γυμνό, μέχρι τον πλάτανο και αργότερα, νεκρός πλέον, σύρθηκε με το σχοινί του απαγχονισμού από τον Οθωμανικό όχλο στα στενά σοκάκια της πόλης. Τα ίδια συνέβησαν και στον ιεροδιάκονο από τη Βέροια Καλλίνικο. Κάτω από τον πλάτανο υπήρχε ένα οκτάγωνο Αραβικό κιόσκι, στο οποίο είχαν δικαίωμα να κάθονται και να απολαμβάνουν τον καφέ τους τιτλούχοι της πολιτείας και επιφανείς μπέηδες και αγάδες. THE HISTORICAL PLANE TREE OF SPLANTZIA In the center of the 1821 Splantzias square in Chania stands a huge plane tree that has been associated with the dramatic moments of the Cretan people. In the plane tree of the square during the Ottoman rule, Greek Christians, who fought for the struggle for Cretan freedom, were hanged, executed and tortured. In the square there is a plaque in their memory. At that time, the church of Agios Nikolaos in the square of Splantzia was transformed into the central mosque of the city in honor of Sultan Ibrahim. It was part of the monastery of the Dominican Nuns. It is the only church today in Greece that maintains both a bell tower and a minaret. One of the best-known stories concerns the early days of the revolution in mainland Greece, when the Ottomans, worried about transferring the revolution to the island, hanged the active bishop of Kissamos, Melchizedek Despotakis, on May 19, 1821, after first dragging him by his beard, naked, up to the sycamore tree and later, now dead, dragged with the hanging rope by the Ottoman mob through the narrow streets of the city. The same happened to the hierodeacon from Veria Kallinikos. Under the sycamore there was an octagonal Arab pavilion, in which the titular’s of the state and eminent beys and agadis had the right to sit and enjoy coffee.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑΣ Η Σπιναλόγκα είναι ένα ακατοίκητο νησάκι 85 στρεμμάτων στον γραφικό και διεθνώς φημισμένο για τις ομορφιές του κόλπο της Ελούντας, στο Λασίθι της Κρήτης. Επί αιώνες ήταν γνωστή με το αρχαίο ελληνικό της όνομα (Καλυδών), με το οποίο υπαγόταν στην επικράτεια της πόλης Ολούς. Η Σπιναλόγκα άρχισε να οχυρώνεται το 1574, όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κύπρο. Οι Ενετοί, προβλέποντας Τουρκική επέκταση προς τη Δύση, αποφάσισαν να χτίσουν ένα οχυρό στο νησί, που να προστατεύει όλη την λιμνοθάλασσα της Ελούντας. Αρχικά, είναι πολύ πιθανό να αναρωτιέστε από πού πήρε το όνομά της η Σπιναλόγκα. Η Κρήτη βρισκόταν υπό ενετική κυριαρχία για αρκετούς αιώνες. Τον 13ο αιώνα οι Ενετοί, μη γνωρίζοντας την ελληνική γλώσσα, μετέφρασαν την λέξη Ολούντα σε Σπιναλόντε και αργότερα σε Σπιναλόγκα. Η Σπιναλόγκα είναι γνωστή ως «το νησί των λεπρών». Αυτό διότι, μέχρι το 1957, εκεί πήγαιναν και έμεναν μόνιμα όσοι άνθρωποι είχαν μολυνθεί με λέπρα. Οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν για πολλά χρόνια στο νησί και συνέχιζαν τη ζωή τους χωρίς να τα παρατάνε. Εργάζονταν και μορφώνονταν, χωρίς να νιώθουν ότι είναι περιθωριοποιημένοι. Επιπλέον, μια φορά την εβδομάδα πήγαινε εκεί ένα βαρκάκι, που μετέφερε τα απαραίτητα προϊόντα προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενώ το νησί είχε και γιατρούς. Όταν βρέθηκε θεραπεία για τη λέπρα και η υγεία των ανθρώπων που έμεναν στο νησί αποκαταστάθηκε, η Σπιναλόγκα ερημώθηκε. Το 1970 όμως, ανακηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος. THE HISTORY OF SPINALONGA Spinalonga is an uninhabited island of 85 acres in the picturesque and internationally renowned for its beauty Elounda Bay, in Lasithi, Crete. For centuries it was known by its ancient Greek name (Kalydon), by which it belonged to the territory of the city of Olus. Spinalonga began to be fortified in 1574, when the Turks occupied Cyprus. The Venetians, anticipating Turkish expansion to the West, decided to build a fort on the island, which would protect the entire lagoon of Elounda. At first, you are most likely wondering where Spinalonga got its name. Crete was under Venetian rule for several centuries. In the 13th century the Venetians, not knowing the Greek language, translated the word Olunda to Spinalode and later to Spinalonga. Spinalonga is known as "the island of lepers". This is because, until 1957, people infected with leprosy went and stayed there permanently. These people lived for many years on the island and continued their lives without giving up. They worked and were educated, without feeling that they were marginalized. In addition, once a week a boat went there, carrying the necessary products to meet their needs, while the island also had doctors. When a cure for leprosy was found and the health of the people living on the island was restored, Spinalonga was deserted. In 1970, however, it was declared an archaeological site.

Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΜΑΡΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΤΩΝ ΒΡΥΣΩΝ Η Ελληνική Καμάρα βρίσκεται ανατολικά των Βρυσών. Είναι μια μονότοξη γέφυρα που χτίστηκε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους κι έχει υποστεί βενετσιάνικες και τούρκικες προσθήκες. Κατά ένα θρύλο το κλειδί της Καμάρας είχε τοποθετήσει ένας άντρας, ο Έλληνας Μάρκος, για αυτό και ονομάστηκε Ελληνική. Άλλοι βέβαια θεωρούν πως το όνομα της το πήρε από την ελληνιστική περίοδο κατασκευής της. Παλιότερα, όταν στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα η γέφυρα υπήρχε ένας μεγάλος κόλυμπος, ένας θρύλος ανέφερε πως το βράδυ της πρωτοχρονιάς, άνοιγαν τα νερά κι έβγαιναν νεράιδες από υπόγεια κρυστάλλινα παλάτια. Ένας άλλος θρύλος, που συνδέεται με αυτό το σημείο, αν και ακούγεται και για άλλες περιοχές της Κρήτης και της Ελλάδα, μας λέει πως εκεί υπήρχε η χρυσή γουρούνα με τα δώδεκα χρυσά γουρουνάκια. Από παλιά μας έρχεται και ο θρύλος της "Λιθωμένης Αρκούδας" στον παρακείμενο ναό του Αγίου Αντωνίου. Είναι εκπληκτικό το ότι ένα τραγούδι για την Ελληνική Καμάρα διασώθηκε και στο χωριό Χαμιντιέ της Συρίας, από την τουρκοκρητικιά Γιασεμώ Μαρκάκη με τίτλο: "Στην πέρα μπάντα τω Χανιών, στην πόδε του Ρεθύμνου». Και οι στίχοι του τραγουδιού μιλάνε, για την καμάρα, και είναι ανάλογοι εκείνων που αφορούσαν στο γιοφύρι της Άρτας οι οποίοι και ήθελαν τη θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα για να μπορέσει να αντέξει η γέφυρα και να μην γκρεμιστεί. THE LEGEND OF THE CHAMBER IN VILLAGE VRYSSES The Hellenic Chamber is located east of Vrysi. It is a single-arched bridge that was built during Hellenistic times and has undergone Venetian and Turkish additions. According to a legend, the key to Kamara was placed by a man, the Greek Markos, and that is why it was called Hellenic. Others, of course, believe that it got its name from the Hellenistic period of its construction. In the past, when there was a large pond where the bridge is today, a legend said that on New Year's Eve, the waters opened and fairies came out of underground crystal palaces. Another legend, connected to this point, although it is also heard about other areas of Crete and Greece, tells us that there was a golden pig with twelve golden piglets. The legend of the "Petrified Bear" in the adjacent church of Agios Antonios comes to us from the past. It is surprising that a song about the Greek Arch was also saved in the village of Hamindiye in Syria, by the Turkish-Cretan Yasemo Markaki with the title: "Beyond the band of Chania, at the foot of Rethymnon". And the lyrics of the song speak, about the arch, and they are analogous to those concerning the Giofiri of Arta who wanted the sacrifice of the master craftsman's wife so that the bridge would be able to withstand and not collapse.